Jaki nawóz pod pszenicę wybrać? Uprawa i nawożenie pszenicy

Uprawa i nawożenie pszenicy – podstawowe informacje

Pszenica ozima ma dość duże wymagania cieplne podczas całego okresu wegetacji. Słoneczna jesień wpływa na wzrost mrozoodporności. W zależności od odmiany wytrzymuje mrozy do -20ºC, a nawet do -25ºC pod okrywą śnieżną. Lubi ciepłą jesień, krótką zimę i wczesną, słoneczną wiosnę oraz równomierne, umiarkowane opady.

Prawidłowa uprawa roli wpływa na wielkość plonu i decyduje o efektywności produkcji. Rola przygotowana pod zasiewy powinna stwarzać takie warunki, aby ziarno było umieszczane na jednakowej głębokości (2–3 cm).

W zależności od terminu siewu i warunków glebowych panujących na polu powinniśmy ustalić odpowiednią normę wysiewu. Jeśli wysiewamy nasiona w terminie koniec września – początek października w wilgotną glebę, norma wysiewu w granicach 150-170 kg/ha w zupełności wystarczy do zapewnienia odpowiedniej obsady roślin. Jeśli siew odbędzie się w późniejszym terminie lub warunki glebowe będą gorsze – gleba przesuszona lub na glebach ciężkich, wtedy normę wysiewu należy zwiększyć o 10-15 procent.

Zaprawianie materiału siewnego

Zaprawianie materiału siewnego to dobry, bezpieczny i tani sposób na zabezpieczenie roślin przed chorobami. Do zaprawiania łącznie z zaprawą wskazane jest dodać nawozu donasiennego DR GREEN PRIME. Jest to tym bardziej wskazane w warunkach permanentnej suszy glebowej. Nawóz donasienny zawiera w swoim składzie mikroelementy oraz aminokwasy i witaminy, które działają stymulująco na energię kiełkowania nasion, a także na intensywność wzrostu i rozwoju systemu korzeniowego roślin w początkowej fazie ich rozwoju.

Nawożenie pod pszenicę

Jednym z elementów jesiennej agrotechniki zbóż, na który mamy bezpośredni wpływ, jest nawożenie pszenicy – makro i mikroelementowe.

Pszenica ozima na wytworzenie tony plonu głównego (ziarna) wraz z odpowiednim plonem ubocznym (słoma) pobiera przeciętnie 23 kg azotu (N), 10 kg fosforu (P₂O₅), 20 kg potasu (K₂O), 5 kg magnezu (MgO) i 5 kg wapnia (CaO) (Czuba 1996). Oznacza to, że przy plonie 8 t/ha pszenica musi pobrać 184 kg N, 80 kg P₂O₅, 160 kg K₂O, 40 kg MgO i 40 kg CaO. Większość tych składników trzeba dostarczyć roślinom w nawozach mineralnych.

Dawki siarki w uprawie zbóż zależą od jej zawartości w glebie i wynoszą od 25 kg S/ha przy średniej zawartości do 35 kg S/ha – przy bardzo niskiej. Jeśli zawartość tego makroelementu w glebie jest wysoka, a tym bardziej bardzo wysoka, nie ma potrzeby nawożenia siarką.

Pszenicę ozimą uprawia się na najlepszych glebach. Zboże to zaleca się uprawiać na glebach kompleksów pszennego bardzo dobrego i dobrego (klasa I do IIIb), żytniego bardzo dobrego (klasa IIIa i IIIb), pszennego górskiego i zbożowego górskiego oraz zbożowo-pastewnego mocnego. Na słabszych glebach, na przykład kompleksu żytniego dobrego (klasa IVa i IVb) należy zwrócić większą uwagę na dobór odmiany, a glebę utrzymywać w wysokiej kulturze.

Fosfor najlepiej jest zastosować w całości jesienią, na 10-14 dni przed siewem pszenicy, tak aby zapewnić roślinom dobry start.

Nieco odmiennie należy podejść do nawożenia pszenicy azotem. Przede wszystkim należy zaznaczyć, że pszenica pobiera azot w okresie jesiennym w stosunkowo małych ilościach. Dlatego gleby znajdujące się w dobrej kulturze uprawy zwykle nie wymagają jesiennego nawożenia azotem.

Nawożenie pszenicy ozimej siarką

Jeżeli chcemy uzyskać wysoki plon ilościowy i jakościowy (białko) pszenicy ozimej, nie można zapomnieć o nawożeniu siarką S. Przyjmuje się, że dawka siarki pod rzepak powinna wynosić 30 do 50 kg S/ha.

Dobór nawozów

W przypadku uprawy w stanowisku po zbożach, kukurydzy lub rzepaku, których słoma została przyorana, należy dobierać nawozy, które mają węższy stosunek zawartości fosforu do potasu.

Terminy stosowania nawozów pod pszenicę

Nawozy pod pszenicę ozimą rozsiewa się najczęściej przed orką siewną, którą trzeba przeprowadzić na 2-3 tygodnie przed siewem.

Termin siewu pszenicy

Optymalny termin siewu pszenicy w zależności od rejonu trwa od połowy września do końca pierwszej dekady października (najlepiej do końca września).

Wskazane jest, aby w zimę wchodziła częściowo rozkrzewiona. Rośliny w zależności od gęstości siewu powinny wytworzyć 2 do 3 źdźbeł bocznych.

Dolistne dokarmianie pszenicy ozimej

Pszenica ozima (zwłaszcza na stanowiskach słabszych, z dużym udziałem zbóż w strukturze zasiewów) pozytywnie reaguje na dolistne dokarmianie roślin.

Mikroskładniki w pszenicy

Pszenica ma największe, spośród zbóż, zapotrzebowanie na miedź, mangan i żelazo, mniej wrażliwa jest natomiast na niedobór cynku. Jak może przejawiać się zapotrzebowanie na te składniki pokarmowe i jakie mogą byś konsekwencje braku nawożenia pszenicy?

Tabela. Objawy niedoboru miedzi i manganu, warunki ujawnienia niedoborów oraz skutki produkcyjne.

Mikroelement	Objawy niedoboru	Warunki sprzyjające wystąpieniu niedoborów	Skutki produkcyjne
Miedź Cu	• zwiędnięty wygląd roślin • lewostronne skręcanie blaszki liściowej • liście wąskie i zwisające z bielącymi wierzchołkami więdnięcie liści (niezależnie od stanu zaopatrzenia roślin w wodę) • brak wykształconych kłosów • bielenie kłosów • krótkie międzywęźla rośliny łatwiej wylegają – cienkie i łamliwe łodygi	• gleby piaszczyste torfowe, bogate w materię organiczną o pH powyżej 6,5 • gleby słabo natlenione • długotrwała susza i wysokie temperatury	• słabe zawiązywanie nasion • zwiększona podatność na wyleganie • spadek zawartości glutenu i białka • redukcja plonu ziarna
Mangan Mn	• chloroza młodych liści • chlorotyczne zmiany w postaci punktowych plam pomiędzy nerwami, a przy silnym niedoborze chlorozy przekształcają się w nekrozy • blaszka liściowa zgina się do środka wzdłuż nerwu środkowego	• gleby o odczynie obojętnym i zasadowym • gleby kwaśne świeżo zwapnowane • gleby organiczne • czarnoziemy i czarne ziemie	• spadek zawartości białka • słabe wykształcenie ziaren • spadek zdrowotności i zimotrwałości roślin • obniżka plonu

Źródło: Hołubowicz-Kliza G. 2003; Rosada J. i in. 20

Wieloskładnikowe nawozy dolistne, w których nośnikiem mikroskładników będą aminokwasy, są lepiej przyswajalne przez rośliny.

Aminokwasy dzięki pełnej kompatybilności z metabolizmem nawożonych roślin zapewniają szybki i łatwy transport składników pokarmowych wewnątrz roślin do miejsc, w których jest największy deficyt danego składnika pokarmowego.

Działanie tych nawozów możemy porównać do dostarczenia roślinom dużej dawki energii, która może być łatwo wykorzystana przeciw stresom lub do pobudzenia wzrostu. Ponadto poprzez zwiększenie powierzchni liści, zawartości chlorofilu oraz intensywności fotosyntezy mamy możliwość uzyskania wyższych i lepszych jakościowo plonów.

Ważne w nawożeniu dolistnym: należy pamiętać, że ciecz użytkowa powinna być sporządzona bezpośrednio przed zabiegiem, ponadto ciecz użytkowa powinna mieć odpowiedni odczyn (pH). Jest to dodatkowo bardzo ważne przy łącznym stosowaniu nawozów dolistnych z fungicydami i insektycydami. Tutaj bardzo dobrze sprawdzają się nawozy dolistne DR GREEN obniżające pH roztworu do około 4,3. Po połączeniu z fungicydami i insektycydami roztwór roboczy ma pH około 5,5, czyli jest najbardziej przyswajalny przez rośliny.

Nawożenie azotowe

Wiosenne wznowienie wegetacji to okres intensywnego pobierania składników pokarmowych. Azot ma największy wpływ na wzrost, rozwój i produktywność roślin, a jego wczesna aplikacja gwarantuje dobry start roślinom. Nawożenie pszenicy ozimej azotem niesie ze sobą wiele korzyści, natomiast należy je wdrożyć w odpowiednim momencie.

1 termin – z chwilą ruszania wiosennej wegetacji, czyli wczesną wiosną; od 30 kg N/ha, gdy zboże jest bardzo gęste, dobrze rozkrzewione i ma ciemnozielony kolor, do 60-80 kg N/ha na późno sianych. Jest to dawka startowa.
2 termin – na początku strzelania w źdźbło (wyczuwalne pierwsze kolanko) – 40-60 kg N/ha azotu.
3 termin – przed kłoszeniem, do fazy przed otwarciem pochwy liściowej,

Wiosenne nawożenie dolistne pszenicy

I DAWKA STARTOWA – Zaczynamy dawką startową po ruszeniu wiosennej wegetacji (wczesną wiosną). Celem nawożenia dolistnego w tej fazie jest:

Głęboki system korzeniowy
Zwiększoną odporność na niskie temperatury
Prawidłowe wybarwienie liści
Zwiększoną ilość pędów kłosonośnych

II DAWKA ENERGETYCZNA – Celem nawożenia dolistnego pszenicy w tej fazie jest:

Zwiększoną odporność na stres związany z suszą
Prawidłowy rozwój i barwę liścia flagowego
Zwiększoną ilość ziarniaków w kłosie

III DAWKA ENERGETYCZNA – Celem nawożenia dolistnego w tej fazie jest:

Poprawa parametrów jakościowych ziarna

Uprawa wiosenna pszenicy ozimej

Intensywna uprawa pszenicy ozimej wymaga ochrony przed wyleganiem. Regulatory wzrostu nie tylko skracają rośliny, ale także usztywniają i wzmacniają źdźbło, co finalnie ma wpływ również na jakość ziarna.