Nawożenie zbóż azotem – prawidłowe terminy zasilania
Wszelkie poradniki nawożenia mówią o tym, że mineralne nawozy azotowe powinny być stosowane jeszcze przed okresem największego zapotrzebowania rośliny uprawnej na składniki odżywcze. Dawka nawozu powinna być ustalana zgodnie z zapotrzebowaniem nawozowym plantacji. Zapotrzebowanie to jest składową wielu zmiennych, m.in.: rodzaju przedplonu, właściwości gleby, warunków pogodowych, czy poziomu nawożenia naturalnego. Terminy stosowania nawożenia azotowego w uprawie zbóż można przedstawić w formie kalendarza nawożenia dla poszczególnych upraw zbożowych.
Kalendarz nawożenia
- Pszenica jara: 60% dawki przedsiewnie i 40% dawki w fazie strzelania w źdźbło. Całkowita dawka azotu w przypadku pszenicy jarej, nie powinna przekraczać 60 kg na hektar. Duże dawki azotu można dzielić na trzy – cztery części.
- Pszenica ozima: od 40 do 50% na początku procesu wegetacji rośliny, a kolejne 30 do 40% w fazie strzelania w źdźbło. Kolejna część nawozu azotowego powinna być zaaplikowana przed okresem kłoszenia.
- Pszenżyto ozime: podobnie jak w przypadku pszenicy ozimej – 50 – 60% wiosną na początku wegetacji, a kolejna dawka w fazie strzelania w źdźbło.
- Jęczmień jary: w przypadku jęczmienia należy nawozić 60% dawki przedsiewnie, natomiast 40% w fazie krzewienia.; jęczmień browarny powinien być nawożony wyłącznie przedsiewnie.
- Jęczmień ozimy: od 50 do 60% dawki na początku okresu wegetacji, a kolejną dawkę w fazie strzelania w źdźbło.
- Żyto: od 50 do 60% dawki na początku okresu wegetacji, a kolejne ilości w fazie strzelania w źdźbło.
- Owies: od 50 do 60% dawki przedsiewnie. Kolejna dawka w fazie strzelania w źdźbło.
- Kukurydza: przedsiewnie od 30 do 50% dawki, natomiast pozostała część pogłównie przed uzyskaniem przez roślinę 30 – 40 cm wysokości.
Terminy nawożenia zbóż
W okresie wschodów zbóż poradniki nawożenia mówią, że kluczowe jest zapewnienie roślinom odpowiedniej ilości fosforu i potasu. W prawidłowym rozwoju roślin niezbędne będą także takie mikroelementy jak: miedź, mangan i żelazo oraz w minimalnej ilości bor, cynk oraz molibden. Powinno się je wpisać w kalendarz nawożenia. Zwykle w okresie wschodów należy zastosować niezbędne mikro i makroelementy.
W okresie krzewienia należy zwiększyć ilość nawozu do 2 kg/ha DR GREEN ZBOŻA zawierającego znaczną dawkę miedzi, manganu i żelaza, a także DR GREEN START, który zawiera 600 g fosforu w celu prawidłowego krzewienia się zbóż.
W okresie strzelania w źdźbło zboża powinny być suplementowane nawozem DR GREEN ENERGY, który zawiera znaczną dawkę potasu oraz niewielką ilość azotu w połączeniu z mniejszą dawką nawozu mikroelementowego DR GREEN ZBOŻE 1 kg/ha.
Niedobór mikroelementów – jakich składników najczęściej brakuje uprawom?
Wszystkie poradniki nawożenia wskazują, że uprawy zboża cierpią szczególnie na niedobory takich mikroelementów jak miedź, mangan, cynk oraz żelazo. Miedź zawarta w nawozach dolistnych w sposób znaczący zmniejsza podatność zboża na wyleganie, poprawia ilość ziarniaków w kłosie oraz wpływa na zwiększoną regenerację tkanek rośliny, które uległy uszkodzeniu podczas mrozów. Poza tym pierwiastek ten uodparnia system korzeniowy rośliny na wszelkiego rodzaju choroby. Niedobór miedzi może powodować bielenie i zasychanie kłosów oraz końców liści, a także prowadzi do obniżenia jakości, a także ilości plonu. Mangan wpływa na wzmożenie procesu fotosyntezy, poprawia odporność rośliny na mróz oraz uodparnia podstawę źdźbła na choroby. Niedobór manganu hamuje rozwój rośliny, może powodować szarą plamistość u zbóż oraz nekrozy i cętkowate chlorozy na łodygach i liściach zbóż. Odpowiednia dawka żelaza reguluje proces fotosyntezy chlorofilu, ligniny i karotenu, wpływając na produkcję odpowiedniej ilości rybosomów. Przez to pierwiastek ten w sposób istotny uczestniczy w syntezie białek. Cynk poprawia odporność na wiosenne przymrozki.
Co jeśli nawożenie będzie realizowane w nieprawidłowych terminach?
Prawidłowy wysiew nawozów i optymalne rozdzielanie ich dawek ma kluczowe znaczenie dla jakości oraz wielkości plonów. Zbyt wczesne lub zbyt późne nawożenie (nie tylko azotem) wpływa na zwiększenie podatności rośliny na choroby, zmniejszenie wydajności plantacji, obniżenie potencjału plonowania, a także na ogólne niezapewnienie roślinie uprawnej prawidłowych warunków rozwojowych. Dlatego należy szczegółowo zaplanować kalendarz nawożenia zarówno azotem, jak i mikro i makroskładnikami.
Podsumowanie
Niedochowanie kalendarza nawożenia zalecanego przez poradniki nawożenia niesie za sobą skutki środowiskowe. Duże dawki azotu oraz innych składników obecnych w nawozach – zwłaszcza przed okresem największego zapotrzebowania rośliny – może powodować eutrofizację. Jest skutkiem gromadzenia się składników nawozowych w wodzie, przez co azotany mogą przenikać do wody pitnej. Azotany (V), które przedostaną się do organizmu człowieka, ulegają rozpadowi na azotany (III), które upośledzają hemoglobinę, przez co staje się ona niezdolna do transportu tlenu. Dlatego też rolnik dbający o środowisko oraz o swój warsztat pracy (pola uprawne) powinien przestrzegać kalendarza nawożenia zalecanego przez poradniki nawożenia.
