Jakie odmiany kukurydzy wyróżniamy i czym się one charakteryzują?
Kukurydza to roślina z rodziny wiechlinowatych, najbardziej wydajna spośród nielicznych upraw. Gatunek tej rośliny zajmuje trzecie miejsce pod względem powierzchni upraw na świecie. Obecnie, wszystkie uprawiane w Polsce odmiany kukurydzy, należą do odmian mieszańcowych. W ich hodowli wykorzystano zjawisko heterozji, nazywane inaczej, „bujnością i wigorem mieszańców”. Jaką zatem odmianę kukurydzy wybrać do swoich upraw?
Odmiania kukurydzy a okres wegetacji i typ użytkowania
Kukurydza ma niskie wymagania glebowe i można ją uprawiać na prawie wszystkich rodzajach gleb:
- Kukurydzę ze względu na długość okresu wegetacji możemy podzielić na odmiany wczesne, średnio-wczesne, średnio-późne i późne. Siew tego gatunku powinno się wykonywać w ogrzaną glebę (temperatura gleby powinna wynosić 8-10 stopni Celsjusza).
- Odmiany kukurydzy możemy również podzielić ze względu na typ użytkowania. Wśród nich wyróżniamy odmiany kukurydzy na kiszonkę, odmiany kukurydzy na ziarno (niektóre odmiany ziarnowe polecane są na kiszonkę) oraz odmiany ziarnowo-kiszonkowe.
Odmiany kiszonkowe kukurydzy – najważniejsze informacje
Odmiany kiszonkowe kukurydzy cechują się z reguły szybkim wzrostem początkowym. Dodatkowo dzięki odpowiedniej wielkości kolb i nieprzeciętnej zdrowotności dają wysokiej jakości plon w dużych ilościach. Mieszaniec kiszonkowy powinien charakteryzować się wysokim plonem ogólnym suchej masy z dużym udziałem kolb, wysoką strawnością wegetatywnych części roślin i odpowiednim FAO dopasowanym do terminu zbioru.
Zawartość suchej masy w kolbach i roślinach odgrywa kluczową rolę przy określaniu wczesności mieszańców kiszonkowych. Ma też duże znaczenie w uzyskaniu kiszonki o odpowiedniej jakości. Optymalna zawartość suchej masy w całych roślinach przeznaczonych na kiszonkę powinna wynosić 30-35%.
Odmiany wczesne łatwo mogą przekroczyć górną granicę tych wartości, natomiast późne odmiany o dużej biomasie i słabo rozwiniętych kolbach mogą nie uzyskać nawet 30% suchej masy. Ze względu na pożądaną skrobię trawioną jelitowo, na kiszonkę zalecane są odmiany z ziarnem szklistym typu flint lub z ziarnem typu pośredniego typu flint/dent.
Odmiana kukurydzy „Ziarna typu flint”
W ziarnach typu flint jest o około 50% więcej skrobi niż w ziarnie typu dent, dlatego odmiany kukurydzy z ziarnem typu flint preferowane są do sporządzania kiszonki dla bydła, jak również odmiany z tzw. stay green z dłużej zielonymi liśćmi (kolba może być dojrzała, a liście są nadal zielone). Twarda skrobia w ziarnie flint otacza skrobię miękką, dzięki czemu ogranicza trawienie skrobi w żwaczu i zmniejsza ryzyko wystąpienia kwasicy.
Typ nasion flint odznacza się szybszym rozwojem początkowym, lepszą odpornością na chłody i wcześniejszym kwitnieniem, dlatego też te odmiany nadają się do wcześniejszych siewów i można je posiać w mniej ogrzaną glebę, co też wydłuża okres wegetacji. Cechy kukurydzy typu flint sprawdzają się w warunkach chłodnej i późnej wiosny lub też na stanowiskach z wolniej ogrzewającą się glebą. Jednak dobór odmian kukurydzy na kiszonkę musi być dobrze wyważony. Potencjał plonowania jest wyższy dla odmian o późniejszym FAO, ale jeżeli podejmiemy ryzyko uprawy odmiany zbyt późnej dla naszego regionu, możemy ponieść porażkę. Z wczesnością FAO mieszańców kukurydzy wiąże się ich produktywność. Odmiany wczesne z powodu na krótszy wzrost i rozwój wytwarzają niższy plon, a dobór za wczesnej odmiany kukurydzy niż jest zalecana w regionie, spowoduje utratę części plonu, którą potencjalnie można by było uzyskać przy wyborze odmiany późniejszej. Z kolei wybierając odmianę zbyt późną, nadmierna wilgotność ziarna przy zbiorze spowoduje opóźnione osiągnięcie dojrzałości technologicznej do zbioru na kiszonkę (lub na ziarno).
Odmiany kukurydzy na ziarno – główne wskazówki
Odmiany kukurydzy na ziarno powinny charakteryzować się nie tylko wysokim poziomem plonowania, odpowiednią wczesnością czy odpornością na patogeny, ale również na susze i wyleganie. Cechy odmian, na które należałoby zwrócić uwagę to przede wszystkim takie, które zapewniają wysokość plonu. Na plantacje kukurydzy ziarnowej proponuje się odmiany wytwarzające kolby z ziarnem typu dent. Odmiany te charakteryzuje wolniejszy rozwój początkowy, większa wrażliwość na chłody, jak również późniejsze kwitnienie. Jednocześnie odznaczają się wyższym potencjałem plonowania przy uprawie kukurydzy na suche ziarno.
Mimo że odmiany o ziarniakach flint dojrzewają i oddają wodę wcześniej niż dent, to proces ten przebiega u nich stosunkowo wolno, czego efektem w momencie zbioru w obrębie tej samej grupy wczesności, ziarno dent zazwyczaj jest o 2-3% bardziej suche niż flint. Ważna jest również wierność i stabilność plonowania szczególnie w latach o nietypowej pogodzie. Trzeba pamiętać, że wybór odmiany na ziarno jest kluczową decyzją wpływająca na opłacalność całej produkcji.
Podsumowując, odpowiedni dobór odmiany kukurydzy na ziarno czy kiszonkę, ma bardzo duże znaczenie w zbiorze zadowalającego plonu. Podczas późniejszej uprawy, należy pamiętać również o nawożeniu kukurydzy. Połączenie dobrej odmiany rośliny i regularnej pielęgnacji to jedyny sposób na dobre plony.
Jeżeli w dalszym ciągu nie jesteś pewny, którą z odmian kukurydzy wybrać do swoich upraw, skontaktuj się z nami – chętnie rozwiejemy Twoje wątpliwości!
