Sianie kukurydzy na ziarno przez kilkanaście minionych lat pokazało nam potencjał tej uprawy. Sprzyja mu popyt na ziarno, nie tylko na cele paszowe, ale również dla przemysłu gorzelniczego, spożywczego, na biogaz, jak również – w ostatnich latach – na cele konsumpcyjne (odmiany cukrowe). Na podstawie sprzedaży materiału siewnego szacuje się że areał kukurydzy na ziarno w Polsce sięga 800 000 ha, co daje nam o ok. 80% lepszy wynik od rzepaku ozimego.
Wysiew kukurydzy na ziarno jest bardzo precyzyjnym procesem
Jeżeli mamy już wybraną odmianę kukurydzy, dopasowaną do stanowiska i o odpowiednim dla nas FAO, pierwszym pytaniem, które sobie stawiamy co roku, jest termin siewu kukurydzy. Dysponujemy terminami agrotechnicznymi zalecanymi przez producentów i stacje badawcze. Terminy siewu określane są w przedziale od 20 IV do 5 V, natomiast praktyka rolnicza znacząco rozszerza ten przedział o termin od 30 III do 15 VI, co daje nam wyjątkowo długi okres siewu kukurydzy.
Nasuwa się pytanie: który termin wybrać do siewu kukurydzy?
Jest to oczywiście uzależnione – po pierwsze od warunków atmosferycznych (temperatura i wilgotność gleby), po drugie od wczesności i typu odmiany, po trzecie od czasu, jakim dysponujemy, w połączeniu ze zwykłą ludzką niecierpliwością…
Temperatura gleby do wysiewu kukurydzy na ziarno jest obliczana wg wzoru: temp. max. plus temp. min. dzielone przez 2 minus 6 (ten minus 6 od średniej dobowej daje nam dopiero realny wynik warunków do siewu kukurydzy).
Odmiany typu DENT wymagają minimum 8 – 10°C, aby zakiełkować, a optymalna temperatura to 12°C. Odmiany typu FLINT wymagają minimum 6°C, aby zakiełkować, a optymalne warunki to 8°C. Dodatkowo należy pamiętać, że do wzrostu kukurydzy średnią dobową wyliczamy wg tego samego wzoru, co daje nam odpowiedź na problemy z uprawami w chłodnych okresach na początku wegetacji. Wilgotność gleby jest niezbędna do kiełkowania roślin, a w przypadku kukurydzy ziarno potrzebuje trzykrotnie zwiększyć swoją objętość, aby zakiełkować.
Mając te pierwsze składowe, możemy określić właściwy moment do wysiewu ziarna, jak również głębokość siewu kukurydzy, tak aby zapewnić jej optymalną wilgotność.
Różne głębokości siewu kukurydzy
Głębokość siewu kukurydzy waha się pomiędzy 2 a 8 cm, przy czym są to wartości skrajne i w praktyce sieje się ją na głębokości 3 – 5cm. Głębokość siewu zwiększa się przy wczesnych wjazdach w pole lub przy niedoborze wody w glebie. Dodatkową zmienną jest również stanowisko – i tak na glebach lżejszych siejemy na głębokość 3 – 4 cm, a na glebach cięższych na głębokość 4 – 6 cm.
Termin siewu kukurydzy podczas suchej i ciepłej wiosny powinien być przyspieszony o ok. 7 – 14 dni, co daje nam początki zasiewów ok 15 IV. Nie należy jej siać wcześniej.
Jeżeli natomiast chodzi o opóźnianie zasiewów, to jest ono zasadne, jeżeli optymalny termin siania jest zimny i deszczowy – wówczas należy czekać na dogodne warunki. Kukurydza nie lubi być zasiana w glebę nadmiernie wilgotną i zbitą. Jeżeli jesteśmy zmuszeni czekać do połowy maja, to jeszcze nie popełniamy błędu w sztuce, a raczej wykonujemy rozsądny krok. Praktyka uprawy kukurydzy podpowiada, że ta sama odmiana zasiana w miesięcznych odstępach zdecydowanie lepiej rośnie i plonuje z ostatniego zasiewu.
Siew kukurydzy a jej odmiany
W praktyce na sianie kukurydzy składa się kilka czynników, które są od siebie ściśle zależne – w uproszczeniu chodzi o 3 składowe: FAO, temperaturę i wilgotność.
FAO kukurydzy określa nam ilość ciepła, którą roślina musi zgromadzić, jak również czas potrzebny do dojrzałości zbiorczej od fazy wyrzucenia wiech. W praktyce odmiany o wysokim FAO mają zazwyczaj ziarno typu DENT i lepiej nie przyspieszać ich siewu ze względu na dużą wrażliwość na spadki temperatur (nawet krótkotrwałe – kilkugodzinne).
Mimo stale ocieplającego się klimatu na naszej szerokości geograficznej dużym ryzykiem jest wysiew kukurydzy o FAO powyżej 280. Powodem takiego stanu rzeczy jest brak możliwości oddania wody przez ziarno późną jesienią. W północnych rejonach Polski sieje się głównie odmiany o wczesnym lub średnio-wczesnym FAO i są to zazwyczaj odmiany typu FLINT.
Czego potrzebuje kukurydza?
Kukurydza wymaga gleb próchnicznych o głębokim profilu glebowym ze względu na system korzeniowy sięgający przeszło dwóch metrów głębokości. Optymalne stanowiska do wysiewu kukurydzy na ziarno to stanowiska po zimowej głębokiej orce i dobrze uprawione. Wiosenne orki sprawdzają się tylko w latach o dużej ilości opadów.
Kukurydza, podobnie jak ziemniaki, jest tolerancyjna na niskie pH gleby i mimo że nie wykazuje osłabienia we wzroście, to i tak odbija się to negatywnie na plonowaniu. Dodatkowo stanowiska o niskiej bonitacji, czyli V i VI klasy gleby również nie dają nam szans na wysokie plony ziarna, szczególnie w latach suchych. Rozwiązaniem w tej sytuacji jest dobór odmian tolerancyjnych na stanowiska o niskiej bonitacji.
Każda hodowla ma w swojej ofercie odmiany dopasowane do różnych stanowisk, nawet tych niekoniecznie nadających się pod uprawę kukurydzy. Oczywiście istnieją odmiany bijące rekordy na dobrych stanowiskach i powodzące się tylko tam. W katalogu unijnym zarejestrowanych jest ponad 450 odmian, więc zawsze jest w czym wybierać, aby dopasować uprawę do naszych możliwości.
Przy zastosowaniu siewnika z aplikatorem nawozów w bliskiej odległości od ziarna niwelujemy niekorzystne stanowiska do uprawy kukurydzy. Dodatkowo siewniki mikrogranulatów są dzisiaj dostępne bezpośrednio w sąsiedztwie ziarna, co stymuluje roślinę do lepszego rozwoju systemu korzeniowego i gwarantuje nam wyrównane i lepsze wschody.
Zalety kukurydzy
Niewątpliwym plusem uprawy kukurydzy jest jej szerokie spectrum siewu, które pozwala nam uprawiać ją na polach, które wymagają rekultywacji lub są krótkoterminowymi dzierżawami. Niejednokrotnie otrzymujemy dzierżawy końcem maja i pozostaje nam tylko kukurydza. Atutem jest również:
- mała liczba wjazdów w pole przy tej uprawie,
- zbiór w okresie, w którym nie mamy już prac polowych,
- możliwość zasiania późnej pszenicy ozimej,
- jak również zastosowanie przed siewem kukurydzy międzyplonu w ramach programów zazielenienia gruntów ornych.
Mimo że to grupa roślin zbożowych, kukurydza jest ciekawa w płodozmianie. Możemy ją uprawiać w monokulturze, ponieważ w naszym kraju wciąż nie występują typowe choroby grzybowe kukurydzy. Zabiegi ochronne ograniczone są więc tylko do zwalczania chwastów i odżywiania dolistnego. Nawóz dolistny DR GREEN KUKURYDZA stosujemy w fazie 6 liści, kiedy roślina przechodzi na samodzielne odżywianie z gleby, a drugą dawkę w fazie 8 – 10 liści podczas generacji kolby i przyszłego plonu.
